Geactualiseerde Arbocatalogus ‘Minder Werkstress, Meer Werkplezier’ goedgekeurd door inspectie SZW
Werkgevers en werknemers moeten zich houden aan de Arbowetgeving. Een hulpmiddel daarbij is een Arbocatalogus. Dit is als het ware een ‘boek met oplossingen’ voor de belangrijkste arborisico’s in de sector. De Arbocatalogus Grafimedia behandelt zeven onderwerpen, waarvan werkdruk en stress er één is. Deze onderwerpen zijn elk uitgewerkt in een eigen arbocatalogusthemanummer. De sociale partners (waaronder het KVGO) hebben het thema over werkstress geactualiseerd en de wijzigingen zijn goedgekeurd door inspectie SZW.
Intensief ontwikkeltraject
Danny Wilms, adviseur bij Wilms Arbeidsinspiratie en secretaris van de Werkgroep Arbeid en Gezondheid Grafimedia (WAGG) van de ROGB, het permanent overleg van de sociale partners licht toe.
“In 2010 hebben de sociale partners – als onderdeel van de Arbocatalogus Grafimedia - de brochure ‘van werkdruk naar werkplezier‘ opgesteld om werkgevers en werknemers voor te lichten over de risico’s en oplossingen aan te dragen. In 2014 is de brochure geactualiseerd op basis van ontwikkelingen op arbo-gebied en maatschappelijke veranderingen.
In 2018 is – mede naar aanleiding van opmerkingen van de inspectie SZW (vroeger bekend als Arbeidsinspectie) - besloten om de brochure te actualiseren. Na een intensief ontwikkeltraject is de geactualiseerde brochure met de nieuwe naam ‘Minder Werkstress, Meer Werkplezier’ goedgekeurd door inspectie SZW. We hebben de lat hoog gelegd omdat de sociale partners de ambitie hadden om een hulpmiddel te ontwikkelen waar bedrijven en medewerkers echt iets aan hebben bij het terugdringen van werkstress in de praktijk. Ook de vormgeving is aangepakt. En alle links en de inhoudsopgave zijn clickable en verwijzen. De inspectie SZW heeft haar waardering uitgesproken voor de inspanningen die de sector heeft gepleegd en complimenteerde ons met het resultaat.”
De Arbowet over werkstress
Een gezonde werkomgeving is meer dan alleen een gezonde en veilige werkplek. Werkdruk en stress komen, in meer of mindere mate, in elk bedrijf voor. Dus ook in de grafimedia. Psychosociale arbeidsbelasting (hierna te noemen PSA) is als arbeidsrisico opgenomen in de Arbowet. Het gaat hierbij om risico’s die werkstress kunnen veroorzaken, zoals werkdruk en ongewenste omgangsvormen waaronder pesten, agressie en geweld, seksuele intimidatie en discriminatie. Van deze verschillende vormen van PSA komt werkdruk het meest voor. Een derde van het werkgerelateerde ziekteverzuim wordt veroorzaakt door werkstress. Daarmee is werkstress het grootste beroepsrisico in ons land. Werkgevers zijn verplicht om het risico op alle vormen van PSA zo veel mogelijk te voorkomen en beperken. Daarin speelt de verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) een belangrijke rol. Als blijkt dat er knelpunten zijn, dient de werkgever maatregelen te nemen om die risico’s te beperken. In een plan van aanpak wordt vastgelegd welke maatregelen worden getroffen om de risico’s aan te pakken. Er is een RI&E ontwikkeld specifiek voor de sector.
De aanpak van werkstress is maatwerk
Wilms, die tevens de auteur is van het geactualiseerde themanummer: “De aanpak van werkstress is maatwerk. Er is niet één juiste methode of aanpak. Toch zijn er algemene richtlijnen te geven die de aanpak van werkstress succesvoller maken. In de arbocatalogus ‘Minder Werkstress, Meer Werkplezier’ krijgen medewerkers en leidinggevenden praktische tips en concrete oplossingen om stress als gevolg van werkdruk en ongewenste omgangsvormen tegen te gaan. Ook is er een handig stappenplan opgenomen voor bedrijven voor de aanpak van werkdruk en stress. Daarnaast bevat het algemene informatie over bijvoorbeeld de oorzaken en de gevolgen van werkstress, checklists om stress te signaleren in de praktijk en manieren om werkstress bespreekbaar te maken.“
Meer aandacht voor ongewenste omgangsvormen
Naast het onderwerp ‘werkdruk’ wordt nu meer ingegaan op het onderwerp ‘ongewenste omgangsvormen’. De inspectie SZW besteedt hier in hun handhaving – in alle sectoren – meer aandacht aan en verwacht dat bedrijven concrete maatregelen nemen om het risico op ongewenste omgangsvormen zo veel mogelijk te voorkomen en te bespreken. Doen bedrijven dat niet, of niet voldoende, dan kan de inspectie SZW maatregelen treffen.
Allereerst moet, zoals eerder aangegeven, in de RI&E in kaart worden gebracht hoe groot het risico op ongewenste omgangsvormen is en – indien er knelpunten zijn – maatregelen in het plan van aanpak om deze risico’s te minimaliseren. Hóe bedrijven het risico op ongewenste omgangsvormen minimaliseren is maatwerk. Bedrijven zijn in ieder geval (naast evaluatie van het beleid) verplicht om voorlichting en instructie te geven aan leidinggevenden en medewerkers. Om bedrijven hierin te ondersteunen zijn er twee korte praktische informatiefolders ontwikkeld voor leidinggevenden en medewerkers die kunnen worden gebruikt op de werkvloer.
Andere voorbeelden van maatregelen die bedrijven kunnen treffen zijn:
- het opstellen van een gedragscode
- een vertrouwenspersoon aanstellen (in 2019 is de regeling branche vertrouwenspersoon Grafimedia tot stand gekomen, klik hier voor meer informatie).
- een klachtenregeling opstellen.
Het geactualiseerde themanummer bevat nu ook voorbeeldprotocollen die door bedrijven kunnen worden gebruikt bij het afstemmen van de bovengenoemde maatregelen op hun bedrijfsspecifieke situatie.
Wat is nu de betekenis van het geactualiseerde themanummer?
De Inspectie SZW zal het geactualiseerde arbocatalogusthemanummer ‘Minder Werkstress, Meer Werkplezier’ gebruiken als referentiekader bij haar inspecties in de grafimedia branche. Als u gebruik maakt van de in dit themanummer aangeboden oplossingen, voldoet u aan hetgeen de Inspectie SZW (voorheen arbeidsinspectie) van u verlangt. Dit betekent echter niet dat alleen op de beschreven wijze aan de doelvoorschriften kan worden voldaan. U mag ook eigen oplossingen toepassen mits deze op aantoonbare wijze minstens hetzelfde beschermingsniveau bieden. De arbocatalogus is bedoeld om u tegemoet te komen, niet om u te beperken.
Een overzicht van de ontwikkelde hulpmiddelen:
- geactualiseerd arbocatalogusthemanummer ‘Minder werkstress, Meer Werkplezier’
- een samenvatting van het officiële geactualiseerde themanummer
- een voorlichtingsfolder ongewenste omgangsvormen voor medewerkers
- een voorlichtingsfolder ongewenste omgangsvormen voor leidinggevenden
- verschillende voorbeeldprotocollen (word-versies) ongewenste omgangsvormen voor bedrijven zodat ze makkelijk gebruikt en op maat kunnen worden gemaakt.
De ontwikkelde hulpmiddelen kunt u hier ( de pagina ARBO catalogus Thema 1 Minder werkstress Maar werkplezier) vinden.
