Thema 7a: Gebruik van organische oplosmiddelen in de Zeefdruk
In dit thema-document vind je een praktische richtlijn met betrekking tot het gebruik van organische oplosmiddelen in de zeefdruk. De richtlijn is weergegeven in de vorm van een controlelijst en is bedoeld om een voor de medewerkers in zeefdrukkerijen gezonde werkatmosfeer te kunnen waarborgen. PDF Thema 7a: Gebruik van organische oplosmiddelen in de Zeefdruk.
Om in dit kader de werksituatie met behulp van de controlelijst te beoordelen moeten alle vragen beantwoord worden. Ten aan zien van de uitkomst ervan het volgende:
- Indien alle vragen met “ja” beantwoord kunnen worden, mag men ervan uitgaan dat de blootstelling van de medewerkers aan oplosmiddelen onder de daarvoor geldende grenswaarden blijft.
- Indien één of meer vragen met “nee ” moeten worden beantwoord, is het bescher-mingsniveau mogelijk onvoldoende en:
- moet men t.a.v. de vragen welke in de kolom nee(I) zijn aangevinkt, alsnog maatregelen treffen om hieraan te voldoen. Het gaat hierbij om vragen welke gebaseerd zijn op concrete wettelijke voorschriften waaraan zondermeer voldaan moet worden. Bijvoorbeeld voorlichting en onderricht.
- mag men t.a.v. de vragen die in de kolom nee(II) zijn aangevinkt ook door middel van een andere beoordelingswijze (bijv. metingen of m.b.v. het programma Stoffenmanager) aantonen dat de situatie toch voldoet.
N.B. De zwart gearceerde vakjes in de checklist kunnen niet worden gebruikt om een vraag met „nee‟ te beantwoorden.
Voor nadere informatie omtrent de grondslagen waarop de richtlijn / controlelijst is gebaseerd wordt verwezen naar het bijbehorende document “Onderbouwing richtlijn / controlelijst: gebruik van oplosmiddelen in de zeefdrukindustrie“.
Afsluitend wordt gewezen op de wettelijke verplichting inzake de arbeidshygiënische strategie welke bij het treffen van maatregelen moet worden gevolgd.
De arbeidshygiënische strategie houdt in dat arboknelpunten in eerste instantie bij de bron (1) moeten worden aangepakt, zodat de oorzaak van het probleem wordt weggenomen (bijvoorbeeld: het gebruiken van een minder schadelijke stof bij het reinigen van gereedschap). Wanneer aanpak bij de bron niet mogelijk is, kunnen andere maatregelen worden genomen: technische maatregelen(2) (afscherming, ventilatie) en als dit ook niet kan: organisatorische maatregelen (3) (rouleren, zodat de blootstelling minder lang is). Op de laatste plaats - in principe als tijdelijke noodmaatregelen, totdat betere oplossingen voorhanden zijn - moeten Persoonlijke Beschermingsmiddelen (4) (PBM‟s) verstrekt worden.
Inhoudsopgave
Geldigheidsdomein
De richtlijn is uitsluitend bedoeld voor bedrijven in de zeefdruk-sector en is op grond van het gedane onderzoek alleen van toepassing op:
- Het bedrukken van kunststof, papier en karton met conventionele inkten;
- Het drukken m.b.v. handtafels, half-, driekwart- en volautomaten;
- Het aanmaken van de inkt;
- Het tussentijds reinigen van de zeefdrukramen. Hiermee wordt het volgende bedoeld: Met behulp van een doek met reinigingsmiddel het zeefdrukraam op orde brengen in verband met het indrogen van de inkt tijdens het drukproces en/of het verwijderen van stof en andere ongerechtigheden.
- De eindreiniging van de zeefdrukramen;
- De (eind)reiniging van machines en overige productiegerelateerde zaken.
De richtlijn heeft geen betrekking op:
- Het prepareren en het strippen van het zeefdrukraam;
- Het werken met bijvoorbeeld twee componenten inkten, inkten op basis van plastisol, watergedragen inkten, high solid UV-inkten en watergedragen UV-inkten.
Controlelijst
De controlelijsten bestaan uit de volgende onderwerpen:
- Vervanging schadelijke producten
- Technische maatregelen
- Organisatorische maatregelen
- Persoonlijke beschermingsmiddelen
In de PDF Thema 7a: Gebruik van organische oplosmiddelen in de Zeefdruk vindt u de bovengenoemde controle lijsten uitgewerkt.
Hoe nu verder?
Na lezen van deze richtlijn van de Arbocatalogus Grafimedia heb je aardig wat kennis vergaard over het in kaart brengen en oplossen van de risico‟s van oplosmiddelengebruik in de Zeefdruk. Maar hoe moet je nu verder?
Het is nu van belang dat jullie met de informatie uit dit boek in je eigen bedrijf gaan kijken waar bij jullie nog mogelijke knelpunten zitten. Want het doel van dit boek is om een veiligere en gezondere werkomgeving voor iedereen te creëren. Dat is vaak makkelijker gezegd dan gedaan, omdat de praktijk soms weerbarstiger is, dan de theorie doet vermoeden. Vandaar dat we jullie hierbij op een praktische manier willen ondersteunen om het noodzakelijke werk zo aangenaam mogelijk te maken. We adviseren je dan ook om gebruik te maken van het Digitale instrument Oplosmiddelenreductie in de zeefdruk en de Arbo Risico-Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) Grafimedia. Deze zijn beiden eenvoudig te vinden onder het kopje: Arbo-instrumenten.
Door middel van de Arbo RI&E Grafimedia - door werkgevers, werknemers en het ministerie van SZW vastgesteld als de enige officieel goedgekeurde branchenorm - kun je op eenvoudige (maar zeer volledige) wijze de arborisico´s op het gebied van het gebruik van organische oplosmiddelen in je bedrijf in kaart brengen en planmatig oplossen. We adviseren je om de inventarisatie niet alleen te doen maar de medewerkers, de eventueel aanwezige personeelsvertegenwoordiging of ondernemingsraad hierbij ook actief te betrekken. In de Arbowet is namelijk vastgelegd dat medewerkers betrokken moeten worden/zijn bij de uitvoering van het arbobeleid. Het uitvoeren van een RI&E is één van de onderdelen in de Arbowet.
Succes met de uitvoering van jullie bedrijfsbeleid rond oplosmiddelenreductie in de zeefdruk.
