Thema 2: Fysieke belasting

arbocatalogus fysieke belasting

Strategie

Bij de aanpak van fysieke belasting moet de werkgever de ‘arbeidshygiënische strategie’ hanteren. Deze strategie is erop gericht dat je per belastende werksituatie als eerste oplossingen kiest die het meest effectief zijn, dat wil zeggen waarmee je het risico verminderd of geheel wegneemt. De strategie bestaat dan ook uit een aantal opeenvolgende stappen. De eerste stap van de arbeidshygiënische strategie bestaat uit het nemen van bronmaatregelen. Deze maatregelen zijn erop gericht om de bron - de veroorzaker van het probleem – weg te halen. De bron van het gevaar wegnemen is natuurlijk de beste oplossing. Pas als de ene stap redelijkerwijs niet mogelijk is of onvoldoende verbetering oplevert, kan een oplossing (of meerdere oplossingen) uit een volgende stap overwogen worden – technische maatregelen, organisatorische maatregelen of persoonlijke maatregelen. 

Voor fysieke belasting is een vertaling gemaakt van de arbeidshygiënische strategie: de TOP-strategie (Technische – Organisatorische – Persoonsgebonden maatregelen). De TOP-strategie is samengevat in onderstaand schema (bron: TNO):

Afbeelding met tekst, schermopname, Lettertype, nummer Automatisch gegenereerde beschrijving

 

Toelichting op de arbeidshygiënische strategie en de TOP-strategie

Stap 1: Risico wegnemen – door bronmaatregelen of technische maatregelen

Een werkgever moet eerst nagaan of de oorzaak van fysieke overbelasting helemaal en voor de hele groep medewerkers weggenomen kan worden. Dit kan door het toepassen van bronmaatregelen zoals het zoeken naar alternatieven voor materialen en goederen of het letten op inkoopcriteria.

Omdat voor het wegnemen van de oorzaak van problemen meestal technische maatregelen nodig zijn, staan de technische maatregelen die een oorzaak van fysieke overbelasting helemaal en voor de hele groep medewerkers wegnemen bovenaan en worden ze gezien als bronmaatregel. Voorbeeld: handmatig tillen van zware lasten elimineren door automatiseren van de taak.

Stap 2: Risico reduceren – technische en/of organisatorische maatregelen

Als het niet mogelijk is het risico weg te nemen, overweeg dan maatregelen die het risico op groepsniveau (collectief) verminderen. Voorbeeld: invoeren van een tilhulpmiddel of transportkarretje, zodat de lasten niet meer handmatig hoeven te worden getild of gedragen (technische maatregel). Of taakroulatie, zodat een zware taak wordt afgewisseld met een minder zware taak (organisatorische maatregel).

Stap 3: Persoonlijke maatregelen

Als collectieve maatregelen niet mogelijk zijn of het risico niet genoeg verlagen, moet de werkgever persoonlijke maatregelen treffen om het risico te reduceren. Voorbeeld: toepassen van persoonlijke beschermingsmiddelen.