Maak werkstress bespreekbaar!

Stress op de werkvloer is het grootste beroepsrisico in ons land. Tegelijkertijd is werkstress vaak nog een taboe op de werkvloer.

In de praktijk zie je dat praten over werkstress vaak beland in een schuldscenario: wie veroor-zaakt nu de werkstress? Hierdoor is het lastig om tot een constructieve aanpak te komen. De directie wil een klaagcultuur voorkomen en verwacht dat gesprekken over werkstress snel zullen gaan over ‘te veel werk en te weinig mensen’. Leidinggevenden vinden vaak dat medewerkers zelf de oorzaak zijn van de werkdruk of stellendat ‘iedereen nu eenmaal een tandje harder moet lopen’. En medewerkers? Die vinden dat de organisatie en de manier van leidinggeven ten grondslag liggen aan het probleem. Kortom: de oorzaak van werkdruk wordt vaak eerst bij ‘de ander’ gezocht.

4.1. WERKSTRESS; VAAK NOG EEN TABOE OP DE WERKVLOER

In de praktijk zijn er verschillende redenen waarom praten over werkstress als lastig wordt ervaren. Die kunnen te maken hebben met de organisatiecultuur, met de relatie tussen medewerkers en leidinggevende en de persoonlijkheid en vaardigheden.

De organisatiecultuur
In ieder bedrijf zijn waarden en normen van invloed op het gedrag en de attitude. Sociale normen zorgen voor sociale druk om bepaald gedrag te vertonen. Men denkt dat collega’s of leidinggevenden vinden ‘ dat het zo hoort’. Zo is het in sommige bedrijven bijvoorbeeld ‘not-done’ om over werkstress te praten. De onuitgesproken sociale norm is dan dat praten over werkproblemen ‘niet stoer’ is

De relatie tussen medewerker en leidinggevende
De ‘chemie’ tussen medewerker en leidinggevende speelt een sleutelrol in het wel of niet willen bespreken van een gevoelig onderwerp zoals werkstress. Een goede relatie bestaat uit wederzijds respect, vertrouwen en een zekere gelijkwaardigheid. Je kwetsbaar willen en durven opstellen is vaak een grote stap en vraagt om wederzijds vertrouwen. Vertrouwen betekent in dit geval: ‘de bereidheid om kwetsbaarheid te accepteren vanwege de positieve verwachtingen over de intenties of het gedrag van een ander’.

Als er geen vertrouwen is, dan kan dat leiden tot: geen of minder sympathie voor elkaar, slechte of minder open sfeer, geen open uitwisseling van informatie, focus op eigen voordeel in plaats van win-win en een vijandbeeld: kans op ‘uitbuiting’ door de ander. Dit geldt overigens niet alleen voor de relatie tussen leidinggevende en medewerker, maar ook voor de relatie tussen collega’s onderling en tussen verschillende afdelingen of teams.

Persoonlijkheid en vaardigheden
Ook de eigen persoonlijkheid kan een belangrijke rol spelen bij het wel of niet willen bespreken van werkstress. Veel werknemers zijn bang zijn om te zeggen dat ze last hebben van werkstress. De ene persoon heeft nu eenmaal meer last van angst dan de ander, of wil niet (snel) om hulp vragen. Belangrijk ook is of medewerkers het idee hebben dat zij het ‘aan-kunnen’ om dit gesprek te voeren.

Tips werkdrukgesprek
Werkgever en werknemer gaan met elkaar in gesprek over werkdruk. Dat kan zowel op verzoek van de leidinggevende als van de medewerker. Een goede voorbereiding door de gesprekspartners is daarbij van groot belang, net als een goede aanpak/opbouw. In de officiële Arbocatalogus ‘Minder werkstress, Meer Werkplezier’, worden tips en gesprekstechnieken gegeven die gelden voor beide partijen.

Tips werkdrukgesprek

ONZE OPROEP

Ga met elkaar in gesprek! Dat helpt in de bewustwording en het doorbreken van het taboe op werkstress. Werkgevers en werknemers hebben beiden een verantwoordelijkheid en een groot belang om uitval door werkstress te voorkomen.